Mediacja jako sposób alternatywnego rozstrzygnięcia sporu

Każdy z nas może znaleźć się w sytuacji sporu niewymagającego angażowania Sądu. W takim przypadku warto rozważyć skorzystanie
z alternatywnych sposobów rozwiązania sporów, takich jak mediacja, negocjacje czy arbitraż.

Możliwość pozasądowego rozwiązywania spraw została wprowadzona do polskiego porządku prawnego już w 1991 r. w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych, zaś w 2005 r. instytucja mediacji została wprowadzona do Kodeksu Postępowania Cywilnego. Regulują ją przepisy art. 183(1)-183(15) Kodeksu Postępowania Cywilnego.

Główne obszary mediacji prowadzonej przeze mnie jako mediatora to sprawy:

cywilne – m.in. postępowania w sprawach o zapłatę, o dział  spadku, o zapłatę odszkodowania bądź zadośćuczynienia, zniesienie współwłasności,

rodzinne – m.in. ustalenie sposobu wykonywania kontaktów z dziećmi, ustalenie alimentów, zaspokajania kosztów utrzymania rodziny, ustalenie sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej nad dziećmi, podział majątku wspólnego małżonków, ustalenie sposobu korzystania
z wspólnego mieszkania po orzeczeniu rozwodu,

gospodarcze – m.in. postępowania w sprawach o zapłatę, realizację bądź rozwiązanie umów, roszczenia wspólników i akcjonariuszy wynikające z umowy spółki, dot. roszczeń wynikających z naruszenia prawa autorskiego, prawa ochrony konkurencji, roszczeń wynikających z prawa budowlanego,

pracownicze i ubezpieczeniowe – m.in. sprawy o zapłatę zaległego wynagrodzenia, ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, odpraw pracowniczych.

Główne cechy mediacji

Mediacja jako alternatywna metoda rozwiązywania sporów zawdzięcza swoją skuteczność oraz rosnącą popularność następującym czynnikom:

dobrowolność – strony dobrowolnie wyrażają zgodę na udział w mediacji, a w każdym momencie jej trwania mogą ją wycofać;

poufność – wszystkie osoby biorące udział w postępowaniu mediacyjnym, w tym mediator, strony i pełnomocnicy, zobowiązane są do zachowania w tajemnicy wszystkich faktów, o których dowiedziały się w jej toku;

neutralność – strony same wypracowują porozumienie, a mediator może wskazać im sposoby rozwiązania sporu jedynie na zgodny wniosek stron;

bezstronność – strony w toku postępowania mediacyjnego mają równe prawa i powinny być traktowane jednakowo.

Zaletami mediacji są również:

• możliwość wyboru mediatora przez strony,
• prostota i szybkość postępowania,
• niższe koszty w stosunku do spraw prowadzonych w ramach postępowań sądowych,
• szansa dla osób, które nie potrafią znaleźć sposobu na rozwiązanie konfliktu bez udziału osoby trzeciej,
• umożliwienie stronom pozostającym w sporze aktywności w kształtowaniu postępowania, które ma rozstrzygnąć powstały między nimi spór,
• zmniejszenie obciążenia psychicznego związanego z sytuacją konfliktową.

Koszty mediacji

Istnieją dwie zasady, według których określa się koszt postępowania mediacyjnego, w tym wynagrodzenie mediatora i inne wydatki
– w zależności od tego, czy mediacja odbywa się ze skierowania Sądu, czy też wynika z umowy stron.

Koszty mediacji, która toczy się na skutek skierowania przez Sąd, określone są w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 20.06.2016 roku w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz.U. 2016 r. poz. 921).

W mediacji tzw. umownej, w której osoba mediatora jest określona w umowie stron, koszty ustalane są indywidualnie w zależności od wartości przedmiotu sporu i najczęściej zostają określone w samej umowie o mediację.